Wim Versteden: 'Gesluierde macht' (1988)

Als overtuigde aanhangers van de DIY-attitude diepten we doorheen de jaren al menig pareltje op uit de enorme poel zelf gereleasete cd's. Nu waagden we ons met 'Gesluierde macht' voor het eerst aan een in eigen beheer uitgegeven boek, en we moeten eerlijk bekennen dat dat ferm tegenviel.

Het enige dat we inhoudelijk met volstrekte zekerheid kunnen melden is dat we te maken hebben met een idealistische aanklacht tegen corruptie in (door geestelijken bestuurde) bejaardentehuizen. In een even structuurloze als rommelige ik-vertelling maken we kennis met Toon Vreemdeling die op volledig ongeloofwaardige wijze op 21-jarige leeftijd wordt aangesteld als directeur van zo'n, door een kloosterorde bestierde instelling. Vol goede moed tracht hij paal en perk te stellen aan de courante frauduleuze praktijken en heeft hij vooral oog voor het welzijn van de rusthuisbewoners. Dit wordt hem niet door iedereen in dank afgenomen en uiteindelijk bekoopt hij het nogal drastisch met zijn leven.

Versteden geeft blijk van een manifest gebrek aan narratief vermogen, waardoor hij er zelfs niet in slaagt het neerpennen van een clichématige strijd tussen de frisse jongeling en het vastgeroeste systeem tot een min of meer bevredigend resultaat te brengen. Het relaas is doorspekt van steriele, onnatuurlijke en ronduit warrige dialogen wat hoegenaamd niet geholpen wordt door de veelvuldige toevoeging van stopwoorden als “allee” en “ik bedoel maar”. Zelfs het neerzetten van een stoet bordkartonnen karakters lijkt te hoog gegrepen. Of de schrijver nu psychologisch inzicht ontbreekt, dan wel het gewoonweg niet verwoord krijgt maakt uiteindelijk onze zaak als lezer niet.

Over stijl is al helemaal geen sprake vermits de vermoedelijke afwezigheid van eindredactie zich op elk mogelijk vlak laat gevoelen. Naast de occasionele tikfouten, zondigt de auteur niet alleen tegen zowel spelling als grammatica, maar vergist hij zich ook nog eens geregeld bij zijn naamgeving. Zo wordt bijvoorbeeld zuster Purisima binnen enkele regels op dezelfde bladzijde plots Purusima en vice versa. Daarnaast vertonen tevens de gebruikte tijd en het gezichtspunt inconsistenties. We beten er onze tanden helemaal op stuk, en kregen zelfs sterk de indruk dat ook de auteur er op een bepaald moment genoeg van had. Hij sluit zijn verhaal namelijk nogal abrupt af met een schematische opsomming van relevante feiten, een beetje in de stijl van een telvisiedocumentaire die vlak voor de aftiteling nog wat highlights uit het verdere leven van de protagonisten meegeeft. Hoewel we dit verhaaltechnisch absoluut not done vinden, waren we eveneens opgelucht dat we het boek eindelijk definitief dicht konden slaan.

We begrijpen met andere woorden maar al te goed waarom destijds geen enkele uitgeverij bereid was dit manuscript een volwaardige kans te geven. Tegelijkertijd hopen we uit de grond van ons hart dat dit werkstuk niet representatief is voor het merendeel van de niet officieel gepubliceerde literatuur.

Christophe Vekeman : 'Een borrel met Barry' (2005)

Sinds de generatie Lanoye-Brusselmans komt Christophe Vekeman (°1972) in Vlaanderen misschien nog wel het dichtst in de buurt van een literair enfant terrible. Terwijl hij het, in tegenstelling tot laatstgenoemde, doorgaans weliswaar beschaafd houdt, zit hij zelden verlegen om een uitgesproken mening, en spreekt uit zijn werk karakteristiek de milde rebellie van de outsider.

Zo ook in zijn tragikomische derde roman (vierde als je er de verhalenbundel 'Wees maar niet bang' bij rekent) 'Een borrel met Barry' die aanvangt met een geslaagd humoristische captatio benevolentiae, waarbij op laten we zeggen de wijze van Reve bij momenten hilarische kritiek wordt gespuid op een hyperbolische jan-met-de-pet en zijn dagdagelijkse beslommeringen, en die je voor je het goed en wel beseft meesleept in een beklemmend relaas dat de als universeel gepresenteerde inherente tragiek van menselijke relaties pijnlijk bloot legt. Van meet af aan houd je er evenwel best je aandacht bij, vermits de auteur zich nog steeds een aanhanger toont van W.F. Hermans' romantechnische principe van doelgerichtheid waar eerder al de titel van debuut 'Alle mussen zullen sterven' (1999) naar verwees. Zelfs de kleinste voorvallen spelen met andere woorden later nog een rol van betekenis in het verhaal.

Als de beklagenswaardige antiheld Sebastiaan Krops zich gedwongen ziet de genaamde Barry, de nieuwe vriend van zijn schoonzus, een borrel aan te bieden, trekt zich een noodlottige aaneenschakeling van gebeurtenissen op gang die het de als psycholoog opgeleide Vekeman mogelijk maken zijn gedegen kennis van de menselijke geest te etaleren waarbij hij niet zelden op drijfveren stuit waar je allerminst vrolijk van wordt. Doordat de focaliser avondles creatief schrijven geeft krijgen we daarenboven een glimps te zien van de auteurs visie op zijn schrijverschap. Hij wijst ondermeer op het cruciale belang van een openingszin, en geeft impliciet aan dat hij door de keuze voor een roman in de derde persoon bewust afstand neemt van zijn personage. Toch komt het ons voor dat Christophe Vekeman een niet onaanzienlijk stuk van zijn persoonlijkheid op tafel legt.

Ondanks de sombere thematiek blijft 'Een borrel met Barry' redelijk licht van toon door de consequent aanwezige humoristische noot en niet in het minst door Vekemans frivool soepele taalgebruik dat de vaart er flink in houdt. Naar onze mening vond hij met name de perfecte lijn waarop entertainment en diepgang met in elkaar verstrengelde vingers hand in hand gaan.

John Murry live in Huis 23 op 10.03.14

Een echte hoogvlieger kan je de passage van John Murry in de AB's Huis 23 bezwaarlijk noemen. Daarvoor is de man technisch te beperkt als zanger en als gitarist. Ook zijn eerder summiere oeuvre is op een handvol echt sterke nummers na wat te doorsnee. Met zijn je m'en foutistische présence maakt hij echter veel goed. Het zegt genoeg dat de uitgebreide, haast aan stand up comedy grenzende verhalen tussen de songs door misschien wel meer weten te boeien dan de eigenlijke muzikale prestatie.

In een gemoedelijke sfeer werkt Murry zich gezapig doorheen zijn set die flink wat covers bevat van onder andere Chuck Prophet, Sparklehorse, Bruce Springsteen en Neil Young. De momenten dat deze versies een meerwaarde bieden ten opzichte van het origineel zijn evenwel schaars. Op een nieuw nummer na put de Amerikaan verder vooral uit zijn voorlopig enige soloalbum 'The Graceless Age'. Terwijl we 'California', 'The ballad of the pyjama kid' en 'Southern sky' onmiskenbaar tot de hoogtepunten rekenen, grijpt bisnummer 'Little coloured balloons' uiteindelijk nog het meest naar de keel. Door de losse en rommelige aanpak beleefden we sowieso een best wel charmante avond, al bleven we muzikaal wat op onze honger zitten.