In het twaalfde boek van de onder het
pseudoniem Warden Oom pas na zijn vijftigste gedebuteerde,
West-Vlaamse boerenzoon Edward Vermeulen (1861-1934) vinden we een
grauwe plattelandsroman terug met een sterk moraliserende inslag. 'De
Blieckaerts' plaatst een eerlijk en christelijk geïnspireerd
landbouwersleven zowel fysiek als geestelijk lijnrecht tegenover de
verdorvenheid van het dorpscafé dat, zoals de vertelling voorhoudt,
met zijn verleidelijke maar destructieve macht op nauwelijks twee
generaties tijd een eeuwenoude, florerende pachtersfamilie volledig
ten gronde kan richten. Dit louter door toedoen van de mannelijke
Blieckaerts die, in tegenstelling tot de godsvrezende vrouwen, hun
zinnelijkheid niet kunnen beteugelen.
Hoewel het in zekere zin zorgt voor een
authentieke, volkse sappigheid, komt het wat archaïsche en
dialectische taalgebruik flink gedateerd over, evenals het naïef
katholieke waardenregister waarin een door zijn dronken vader als
baby tegen de muur gekwakt, mismaakt jongetje met een bochel en
dwerggroei als zedelijk ideaal aanzien wordt omdat de aardse
verlokkingen net daarom niet aan hem besteed zijn, en waarin de
vroegtijdige dood van een door het steedse leven uitgeteerde
protagonist doorgaat als happy end vermits de persoon in kwestie vlak
voor zijn heengaan nog berouw toonde en aldus in extremis Gods genade
over zijn ziel liet schijnen.
Waar dit allemaal niet meer van deze
tijd lijkt, geeft het wel een goed beeld van het niet eens een eeuw
oude Vlaamse, landelijke denkpatroon dat in bepaalde kringen volop
gepropageerd werd.
In navolging van Hugo Verriests - van
wie de auteur nota bene nog les kreeg aan het wegens Guido Gezelle
ondertussen beruchte Kleinseminarie van Roeselare –
cultuurflamingantistische 'Twintig
Vlaamsche Koppen' (1901) was het christelijke en
Vlaamsgezinde weekblad 'Ons Volk Ontwaakt' (voorloper van 'Ons
Volk(ske)' en uiteindelijk zelfs 'Het Rijk der Vrouw') er in 1913
al als de kippen bij om Edward Vermeulens werk op te voeren als
uiting van de oervlaamse volksziel. Wie deze nogal folkloristisch
geportretteerd wil zien, evenals zijn grimmige keerzijde wanneer van
het juiste pad wordt afgeweken, als een eenvoudig, hardwerkend en
bovenal sober boerenbestaan is bij 'De Blieckaerts' aan het juiste
adres.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten